ریشه شناسی واژه قرآنی قیّوم

Authors

احمد پاکتچی

abstract

«قیّوم» یکی از اسماء جلاله خداوند متعال در قرآن کریم است که به علت قرار گرفتن در آیه مشهور آیةالکرسی و با توجه به کثرت قرائت این آیه، به یکی از پرکاربردترین نام­های خداوند نزد مسلمان تبدیل شده است. با این حال بحث های، صورت گرفته درباره معنای واژگانی و تفسیری قیّوم، نشان از آن دارد که این نام از همان عهد مفسران نخستین، جای گفت وگو داشته و معانی متعددی برای این واژه بیان شده است. در این مقاله تلاش شده است تا با معرفی یک الگوی تعریب بر اساس ساخت واژگانی چون ابلیس و قسطاس، پیشنهاد تازه­ای درباره کیفیت ساخت واژه قیّوم ارائه شود. در این پژوهش از روش ریشه­شناسی واژگان استفاده شده و ساخت واژگان متعددی در زبان­های عبری، آرامی، سریانی و لاتین جهت کشف ساخت واژه قیّوم ملاحظه شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ریشه شناسی واژه قرآنی «تدبّر»

«تدبّر» از جمله مفاهیم کلیدی در قرآن کریم به شمار می آید که با استناد به آیه 29 سوره ص  به عنوان هدف نزول قرآن کریم معرفی شده است. اگرچه مفهوم مذکور تنها در چهار آیه در قرآن کریم به کار رفته، ولی به دلیل جایگاه و پردازش هایی که در سه دهه اخیر درباره آن صورت پذیرفته است، خوانش های گوناگونی در فضای علمی عصر حاضر نسبت به آن بوجود آمده است. آنچه به ابهام واژه تدبّر در پژوهش های امروزین می افزاید، عدم...

full text

ریشه شناسی واژه ترجمه

در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به شواهد و مدارک، خاستگاه واژۀ ترجمه و چگونگی صورت و معنای آن تحقیق شود. پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‏دهد که واژه‏ ترجمان که ترجمه نیز از مشتقات آن است از دو منشأ وارد زبان عربی شده است، یکی از زبان سریانی به معنای تفسیر و تبیین سخن و دیگری از زبان فارسی به معنای زبانی را به زبان دیگر برگرداندن و هر دو معنا در آثار عربی شواهد بسیاری دارد. این کلمه در زبان عرب...

full text

ریشه شناسی واژه ی اصفهان

تاکنون مقالات و کتب بسیاری به شرح تاریخ اصفهان پرداخته­اند اما در میان این آثار به تحول تاریخی و ریشه­ی این واژه به ندرت اشاره شده است. از آنجا که بسیاری از نام­ مکان­های جغرافیایی به علت روایات­مختلف، مورد تردید است و در موارد بسیاری برای پی­بردن به شکل اصیل این گونه واژه­ها­، تحول آوایی آن به کمک ما می­آید؛ در نتیجه، در بررسی این مقاله ابتدا بر متون جغرافیای تاریخی نویسندگان پیش از اسلام و بع...

full text

ریشه شناسی واژه قرآنی «علم» در زبان های سامی

واژه قرآنی علم در معنای دانستن یکی از معانی محوری در زبان قرآن کریم و محور حوزه معنایی ادراک و دانایی است و ازاین رو درک طرز ساخت تاریخی آن نه تنها به لحاظ واژه شناسی قرآن بلکه به لحاظ درک انسان شناختی از فضای نزول قرآن نیز اهمیت داشته و در تفسیر قرآن کارآمد است. این جستار با بهره گیری از روش تطبیقی- تحلیلی، معانی متعدد ماده علم را در زبان عربی و سایر هم خانواده های سامی آن نظیر سبئی، حبشی، عبر...

full text

معنا شناسی لغوی و قرآنی واژه قیامت

چکیده واژه «قیامت» از ریشه «قوم» به معنای ایستادن و به پا خاستن است. بر خلاف نظر برخی مستشرقین واژه­ای اصیل است. واژه مذکور هفتاد بار در قرآن کریم استعمال شده است و با برخی از اسامی دیگر رستاخیز مانند «بعث»، «حشر»، «نشور» و... هم معنا و با واژه «قعود» و «جلوس» متضاد است. در معنا شناسی قرآنی، لازم است این واژه در کنار عبارات «یوم یقوم الحساب»، «یوم یقوم الاشهاد»، «یوم یقوم الروح و الملائکه صفاً»...

full text

ریشه شناسی واژه هایی از گویش جیرفتی

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات قرآن و حدیث

Publisher: دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

ISSN

volume 5

issue 9 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023